Marketinq nedir? Proqramlasdirma ile elaqesi

Marketinq nədir?

Marketinq nədir? Dəyər yaratmaq, bu dəyəri hədəf auditoriyaya doğru kanallar vasitəsilə çatdırmaq və nəticədə dayanıqlı satış/gelir əldə etmək prosesidir. Daha sadə dillə desək: düzgün insanlara, düzgün zamanda, düzgün təkliflə çıxmaq. Burada “təklif” təkcə məhsul və ya xidmət deyil; həm də təcrübə, reputasiya, dəstək, istifadə rahatlığı, hətta brendin emosional vədidir. Uğurlu marketinq yalnız reklamdan ibarət deyil: bazar araşdırması, məhsulun formalaşdırılması, qiymət siyasəti, paylama kanalları və kommunikasiya kimi bir çox elementi sistemli şəkildə birləşdirir.

Marketinqin səmərəsi ən çox iki sualda görünür:

Kimin üçün nə yaradırsınız?
Bu insanlara dəyərinizi hansı kanallarla və necə çatdırırsınız?

Marketinqin məqsədi və dəyər təklifi

Marketinqin əsas məqsədi dəyər mübadiləsini optimallaşdırmaqdır: müştərinin real ehtiyacını anlayıb ona uyğun dəyərli həll təqdim etmək. Bunun mərkəzində dəyər təklifi (value proposition) dayanır. Yaxşı dəyər təklifi üç sualı aydın cavablayır:

Nə təklif edirsiniz? (məhsul/xidmətin funksional faydası və nəticəsi)
Kimə təklif edirsiniz? (ICP/persona – ideal müştəri profili)
Niyə sizi seçsinlər? (fərqləndirici üstünlüyünüz – sürət, keyfiyyət, qiymət, dəstək, ixtisaslaşma və s.)

Məsələn, veb sayt hazırlayan bir studiyanın dəyər təklifi belə ola bilər: “Kiçik bizneslər üçün 4 həftəyə mobilə uyğun, sürətli və SEO-dostu veb sayt — referanslarda sübut olunmuş nəticələrlə”.

4P və 7P çərçivəsinə qısa baxış

4P (Product, Price, Place, Promotion) klassik marketinq mixidir:

Product (Məhsul/Xidmət): Həllin öz xüsusiyyətləri, keyfiyyəti, paketləşməsi.
Price (Qiymət): Dəyər algısına uyğun qiymət, endirim, paketlər.
Place (Paylama): Məhsulun harada və necə əlçatan olması (onlayn/offlayn).
Promotion (İrəliləyiş): Reklam, PR, kontent, sosial media, SEO, e-poçt və s.

Xidmət bizneslərində (məs., veb sayt hazırlanması) 7P daha uyğundur: 4P-yə əlavə People (İnsanlar), Process (Proses) və Physical Evidence (Fiziki sübut) gəlir.

People: Komandanın peşəkarlığı, ünsiyyət bacarıqları.
Process: Layihə idarəetməsi, mərhələlər, SLA.
Physical Evidence: Portfolio, referanslar, case study, sertifikatlar — yəni “görünən sübut”

Veb sayt hazırlanması marketinqə necə təsir edir?

Veb sayt əksər rəqəmsal strategiyaların “ev adresidir”. Reklam, sosial media, e-poçt kampaniyaları, hətta oflayn tədbirlər belə auditoriyanı sonda saytınıza yönləndirir. Buna görə saytın struktur, sürət, mobil uyğunluq və etibarlılıq baxımından güclü qurulması, marketinq nəticələrini birbaşa artırır.

Saytların hazırlanması zamanı SEO-dostu struktur

SEO-dostu sayt axtarış niyyətinə uyğun qurulur. Burada əsas prinsiplər:

İnformasiya memarlığı: Menyu və URL-lər məntiqli iyerarxiyada olmalıdır (məs., /xidmetler/saytlarin-hazirlanmasi).
Başlıqlar: Hər səhifədə 1 dənə H1, bölmələr üçün H2/H3 iyerarxiyası.
Meta tag-lar: Title (≤60 simvol) və meta description (≤155 simvol) aydın, klik həvəsləndirici olmalıdır.
Daxili linkləmə: Oxşar mövzuları bir-birinə bağlayın (məs., “Saytların Hazırlanması” pilları → “Responsive dizayn”, “SEO əsasları” klaster yazıları).
Kontent keyfiyyəti: Açar sözlər məcburi şəkildə yox, təbii şəkildə istifadə olunmalıdır; xüsusilə “marketinq nədir?”, “rəqəmsal marketinq” və “saytların hazırlanması/veb sayt hazırlanması” kimi ifadələr istifadəçi sualını cavablandıran kontekstdə işlədilməlidir.
Şəkillər: Fayl adları təsviri, alt mətnləri mövzu ilə uyğun.
Çoxdilli ehtiyac: Azərbaycan dilində məzmunu prioritetləşdirin; lazım olduqda hreflang etiketi ilə dilləri fərqləndirin.

Sürət, mobil uygunluq (responsive design) və istifadəçi təcrübəsi

Google və istifadəçilər üçün sürət kritikdir. Core Web Vitals göstəricilərini (LCP, CLS, INP) yaxşı səviyyəyə çıxarmaq üçün:

Şəkilləri webp/avif kimi formatlarda sıxın, ölçüləri srcset/sizes ilə adaptiv edin.
CSS/JS fayllarını minify və lazy-load edin, lazım olmayan skriptləri çıxarın.
CDN istifadə edin, keşləmə başlıqları və HTTP/2+ protokollarını aktiv edin.
Mobil cihazlarda tap target ölçüləri, kontrast, font oxunaqlılığına fikir verin.
Formları qısa saxlayın; CTA-ları (məs., “Təklif al”) görünən yerlərdə təkrarlayın.

Yaxşı UX (responsive dizayn), dönüşüm dərəcəsini (CVR) artırır. Məsələn, “Portfolio” → “Case study” səhifələrində nəticələri (trafik artımı, lead sayı, keyword reytinqləri) konkret rəqəmlərlə göstərmək inamı yüksəldir.

Schema.org, sitemap, robots.txt – texniki əsaslar

Schema.org işarələmələri: Organization, LocalBusiness, BreadcrumbList, Product/Service, FAQPage, Article kimi strukturlar axtarışda zəngin nəticələr (rich results) gətirə bilər.
XML Sitemap: Bütün indeklənməli səhifələri əhatə edib Search Console-a göndərilməlidir.
robots.txt: İndekslənməməli resursları (məs., admin səhifələri) məhdudlaşdırın, lakin kritik səhifələri təsadüfən bloklamayın.
Canonical: Eyni məzmunun çox URL-də təkrarlanmasının qarşısını alır.
HTTPS/SSL: Etibar siqnalıdır; həm də brauzer xəbərdarlıqlarının qarşısını alır.
404/301 idarəsi: Köhnə URL-lər üçün düzgün yönləndirmələr link dəyərini saxlayır.

Rəqəmsal marketinq + veb sayt: praktik plan

Veb sayt “mərkəz”, marketinq isə “trafik və dönüşüm” mühərrikidir. Aşağıdakı plan, yeni və ya yenilənən saytı 4 həftədə bazara çıxarmaq üçün praktik çərçivə verir.

4 həftəlik yol xəritəsi

Həftə 1 — Təməl və görünürlük

Texniki setup: Domen, SSL, hostinq, CMS/Framework (məs., Next.js).
Əsas səhifələr: Ana səhifə, Xidmətlər → “Saytların hazırlanması / veb sayt hazırlanması”, Haqqımızda, Əlaqə.
Blog start: “Marketinq nədir?”, “Rəqəmsal marketinq nədir?” kimi giriş yazıları.
Search Console + GA4 quraşdırılması, XML sitemap göndərişi.
Schema.org: Organization, WebSite, BreadcrumbList, FAQ (əgər uyğun mövzu varsa).

Həftə 2 — Kontent və SEO

Pillar & cluster: “Saytların Hazırlanması” pilları + “Responsive dizayn”, “SEO əsasları”, “UX” klaster yazıları.
On-page optimizasiya: Title/meta, H1–H3, daxili linklər, şəkil alt-ları.
Sürət optimizasiyası: Şəkillər, lazy-load, kod parçalanması.
CTA test: “Təklif al” vs “Sürətli qiymət al” mətni.

Həftə 3 — Sosial sübut və paylanma

Portfolio/Referans səhifələrini “case study” formatında təqdim edin: problem → həll → nəticə (KPI).
Sosial media və topluluqlar: LinkedIn paylaşımı, peşə qruplarında faydalı postlar; bloqdan qısa sitatlar.
E-poçt siyahısı: Sadə newsletter formu; “Bir veb layihəni 4 həftədə necə canlıya çıxardıq?” kimi “lead magnet”.

Həftə 4 — Off-page və ölçmə

Qonaq yazılar: Nüfuzlu lokal bloqlarda ekspert məqalə.
Kataloqlar və yerli siyahılar: Google Business Profile, yerli kataloqlarda düzgün NAP məlumatı.
A/B test #1 nəticəsi: Daha yüksək CTR/CVR verən CTA və yerləşimi saxlayın.
Gələn rəy və suallara əsasən FAQ bölməsini genişləndirin (snippet potensialı).

Tez-tez verilən suallar

Marketinq nəticələri nə vaxt görünür?

Bu, seçdiyiniz kanal və resurslara bağlıdır. SEO nəticələri adətən 4–12 həftə arasında görünməyə başlayır; domain səlahiyyəti, kontent ritmi və linklərdən asılı olaraq artım sürətlənə bilər. Reklam (SEM, sosial ads) dərhal trafik gətirə bilər, amma davamlı rentabellik üçün düzgün hədəfləmə və optimizasiya lazımdır. Kontent marketinqi isə “qar topu” kimidir: ilk aylarda yavaş, 6–12 ay ərzində isə daha güclü yığılma effekti yaradır. Ən real yanaşma — qısa müddətdə reklamla test edib dönüşümləri anlamaq, paralel olaraq SEO/kontent ilə dayanıqlı orqanik kanalı qurmaqdır.

Rəqəmsal marketinq olmadan sayt işləyərmi?

Texniki cəhətdən bəli — sayt mövcud ola bilər. Amma kanal strategiyası olmadan sayt “adada yaşayan” mağazadır: nəqliyyat (trafik) və yol nişanları (axtarış siqnalları) yoxdursa, müştəri axını məhduddur. Minimum səviyyədə belə, aşağıdakıları etmədən nəticə gözləmək çətindir:

On-page SEO (başlıq, meta, H1–H3, daxili linklər, schema).
Ən azı 3–5 strateji bloq yazısı (“marketinq nədir?”, “rəqəmsal marketinq nədir?”, “saytların hazırlanması nədir?”).
Google Search Console + GA4 ilə ölçmə.
Sosial paylamalar və əsas kataloqlarda (xüsusilə Google Business Profile) görünürlük.

Yekun olaraq: sayt bazadır, rəqəmsal marketinq isə bu bazaya trafik və dönüşüm gətirən mühərrik. İkisi birlikdə işləyəndə nəticə gəlir.